profesyonel yapı yönetim ve danışmanlık hizmetleri

Madde 23 - Bina taşıyıcı sistem stabilitesi

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, Türkiye’deki binalarda yangın güvenliğini sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir düzenlemeyi ifade eder. Bu yönetmelik, binaların tasarım aşamasından itibaren yangın risklerine karşı alınması gereken önlemleri belirler ve binadaki her türlü yangın güvenliği ihtiyacını karşılamayı amaçlar. Yönetmelik, binaların yangın dayanıklılığı, kaçış yolları, yangın güvenliği donanımları gibi konularda detaylı hükümler içerir.

Yönetmelik, binaları kullanım amacına ve yapısal özelliklerine göre farklı yangın güvenliği sınıflarına ayırır. Bu sınıflama, her binanın yangınla mücadele kapasitesini belirler. Örneğin, konut binalarında yangın güvenliği önlemleri ile hastane veya okul gibi yüksek riskli binalarda alınması gereken önlemler farklıdır. Yangına dayanıklı malzemelerin kullanılması, yangın merdivenlerinin ve kaçış yollarının düzenlenmesi gibi unsurlar her binada zorunlu olarak uygulanmalıdır.

Yangın güvenliği ekipmanları da yönetmelikte ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Yangın alarm sistemleri, yangın söndürme cihazları, yangın dolapları ve yangın merdivenleri gibi donanımlar, her binada uygun şekilde yer almalıdır. Ayrıca, bina sakinlerinin veya çalışanların yangın anında güvenli bir şekilde tahliye edilebilmeleri için belirli kaçış planları ve tatbikatlar yapılması zorunludur. Bu önlemler, can ve mal kaybını önlemek amacıyla büyük önem taşır.

Yönetmelik ayrıca binaların elektrik tesisatlarından yangın riski oluşturmamaları için belirli standartlara uymalarını öngörür. Elektrik sistemlerinin güvenli ve yangına dayanıklı şekilde döşenmesi, düzenli kontrollerin yapılması, olası yangın tehlikelerini en aza indirir. Böylece, hem yeni binaların hem de mevcut binaların yangın güvenliği standartlarına uygun hale getirilmesi sağlanır.

Yönetmelikte bunu bina taşıyıcı sistemi stabilitesi yönünden anlatan 2.Kısımda 2. Bölüm Madde 23 aşağıdaki gibidir.


Madde metni aşağıda aktarılmaktadır:

İkinci Kısım

Binalara İlişkin Genel Yangın Güvenliği Hükümleri

İkinci Bölüm

Taşıyıcı sistemi stabilitesi

Bina taşıyıcı sistemi stabilitesi

Madde 23 – (1) Bina taşıyıcı sisteminin yangın direncinin belirlenmesinde, yük taşıma kapasitesi, bütünlüğü ve yalıtımı göz önüne alınır.

(2) Bina taşıyıcı sistem ve elemanlarının, gerek bir bütün olarak ve gerekse her bir elemanıyla, bir yangında insanların tahliyesi veya söndürme süresinde korunmaları için yeterli bir zaman boyunca stabil kalmalarını sağlayacak şekilde hesaplanarak boyutlandırılması mecburidir.

(3) Yapı elemanları ile birleşik olarak kullanılan mamuller dâhil olmak üzere, yapı elemanlarının yangın karşısındaki tepkileri ve dirençleri için ilgili yönetmelikler ve standartlar esas alınır.

(4) Çevreye yangın yayma tehlikesi olmayan ve yangın sırasında içindeki yanıcı maddeler çelik elemanlarında 540 0C üzerinde bir sıcaklık artışına sebep olmayacak bütün çelik yapılar, yangına karşı dayanıklı kabul edilir. Alanı 5000 m2’den az olan tek katlı yapılar hariç olmak üzere, diğer çelik yapılarda, çeliğin sıcaktan uygun şekilde yalıtılması gerekir. Yalıtım, yangına dayanıklı püskürtme sıva ile sıvama, yangına dayanıklı boya ile boyama, yangına dayanıklı malzemeler ile çevreyi sarma, kutuya alma ve kütlesel yalıtım şeklinde yapılabilir.

(5) (Değişik: 16/3/2015-2015/7401 K.) Betonarme ve ön gerilmeli betondan mamul taşıyıcı sistem elemanlarında ilgili yönetmelik ve standartlara uyulur. Çok katlı ve özellikle yatay yangın bölmeli binalarda, sistem bir bütün olarak incelenir, eleman genleşmelerinin kısıtlandığı durumlarda doğan ek zorlamalar gözönünde tutulur. Betonarme veya betonarme-çelik kompozit elemanların Ek-3/B’ye göre 120 dakika yangına karşı dayanıklı olabilmesi için, en dıştaki çelik profil veya donatının dış yüzü ile en dış beton lifi arasında kalan mesafe olan net beton ölçüsünün, kolonlarda en az 35 mm, kirişlerde 25 mm ve döşemelerde ise en az 20 mm olması gerekir. Yangına karşı dayanımı 120 dakikadan daha az olan betondan mamul taşıyıcı sistem elemanlarında TS 500 standardına uyulur.

(6) Ahşap elemanların yangın mukavemet hesapları yanma hızına dayandırılır. Yanma hızı 0.6 ilâ 0.8 mm/dak kabul edilip; ahşap elemanın bu şekilde azalan en kesitiyle ve güvenlik katsayısı 1.00'e eşit alınarak, üzerine gelen gerçek yükü taşıyabildiği süre yangın mukavemet süresi kabul edilir. En az 19 cm kalınlığında kagir taşıyıcı duvar, kemer, tonoz ve kubbeler, diğer yönetmelik ve standartlara uygun inşa edilmiş olmaları kaydıyla, 4 saatten kısa süreli yangınlar için ayrı bir kontrolü gerektirmez.